Бірнеше жыл бұрын сіздер веган өнімдерін өндірумен айналысуға шешім қабылдадыңыздар. Оны жасау идеясы қалай пайда болды және веганшылдықтың әлдеқайда танымал және кеңінен таралған вегетарианшылдықтан қандай айырмашылығы бар?
Веганшылдық — бұл вегетарианшылдықтан өсіп шыққан әлдеқайда жаңа бағыт. Вегетариандықтар ет, балық, құстың кез-келген өнімін тұтынудан бас тартады. Вегандар одан да әрі жылжыды, олардың мақсаты – табиғат пен жануарларды жануарлардың кез-келген ингредиенттерін тұтынудан бас тарту арқылы қорғау, оған сүт өнімдері, жұмыртқа мен тіпті бал да кіреді. Төрт жыл бұрын дәмі кәдімгі сүт өнімдерін еске түсіретін веган сүті мен ірімшігі, яғни жануарлардың ингредиенттерінсіз өнімдер Ресей нарығында болған жоқ. Біз сол кезде оларға деген қажеттілік бар екендігі туралы ойладық. Бірінші соя және жаңғақ сүтін өндіруден бастадық. Жеңіл ірімшіктің рецептурасын әзірледік (оның құрамында да сүт жоқ). VolkoMolko – Ресейде веган ірімшігін әзірлеген және шығарған алғашқы компания екендігін мақтанышпен айта аламыз.
Төрт жыл ішінде біз алғашқы веган ірімшігінің рецептурасын жасап қана қойған жоқпыз, сонымен қатар веган ірімшігінің желісін алты түрге дейін көбейттік. Қазіргі уақытта біздің ассортиментімізде ірімшіктің 6 түрі, өсімдік тектес сүттің 4 түрі, печенье мен қоюландырылған соя сүті бар. Барлық тағамдар жеңіл болып табылады, яғни оларда сүт, жұмыртқа, тіпті бал да жоқ. Бір жылдан кейін біз дүкендермен және кафелермен жұмыс істеуге басты назар аудардық. Бұл Ресейдің бүкіл жерінде Калининградтан бастап Петропавловск-Камчаткаға дейін орналасқан тар шеңберде мамандандырылған дүкендер. Біздің өнімдеріміздің сатылымының азғантай ғана бөлігін Мәскеудегі ғаламтор-дүкені арқылы жүргізілетін сатылым құрайды.
Алғаш бастағанда сіздерге қандай қиындықтар кездесті?
Ғимарат іздеу, үрдістерді іске қосу, қаражаттың, адамдар мен тәжірибенің жетіспеушілігі. Бастапқы кезеңде көп нәрсені өзіңе жасауға тура келеді. Бұл, тіптен бизнестің жетістігі шығар деп те ойлаймын, өйткені өз ісіңе деген сүйіспеншілік пен құлшыныстың арқасында барлығын да барынша жақсы жасағың келеді. Бизнес құруға тәжірибең жоқ болған кезде, әрбір үрдіс жеңіске және оқып-үйренуге ұқсайды, тіптен барлығын тез әрі сапалы жасағың келсе де. Біздің жолымыз болды, өйткені алдымыздан тек тамаша әрі қайырымды адамдар кездесіп отырды, олар көптеген жаңа міндеттер мен қиындықтарды жеңуге сөзбен және іспен көмек көрсетті.
Ғаламтор-дүкен құрған кезде тегін-сайт-шаблондарды пайдаланған дұрыс па немесе өзіңдікін жасаған дұрыс па? Не нәрсеге көбірек көңіл бөлу қажет және хостингті қалай таңдауға болады?
Ғаламтор-дүкенін жасау тәжірибесі бізде болған жоқ. Біз қарапайымнан және қол жетімдісінен бастадық, біздің ойымызша, шаблон бойынша өз бетіңше сайт жасауға болатын платформа – нұсқасы болды. Бұл өте ыңғайлы және жылдам жасалады екен. Хостингті біз Ресейдің ең ірі компаниясынан таңдадық, ол да өте қарапайым және қолжетімді нұсқа болып шықты.
Әлеуметтік желілер туралы айтып беріңізші. Сіздер оны өздеріңіз жүргізесіздер ма әлде smm-менеджер жасай ма? Сіздердің көзқарастарыңыз бойынша, қандай әлеуметтік желілерден көбірек қайтарым болады?
Ең басынан бастап ең мықты алаң «Вконтакте» болды. Дәл сол жерде өнімге сипаттама жасай отырып топ құруға және клиенттерге оны сатып алуға мүмкіндік туғызуға болатын еді. Оны біз өз күшімізбен жасадық. smm-менеджер тарту мүмкіндігі бізде тек бір жылдан кейін ғана пайда болды. Және де командаға тәжірибелі маман келгеннен кейін біз алға жылжу мүмкіндігін кеңейтіп, фейсбук пен инстаграмға қосылдық.
Сатып алушылардың түрі әр алуан. Олардың барлығы да түрлі әлеуметтік желілерде белсенді, сондықтан әрбір желі өз бетінше пайдаланушылардың жекелеген түрдегі белсенділігін береді деп айтуға болады. Мысалы, вегандар, аллергиясы бар адамдар, және аймақтардың тұрғындары «Вконтактедегі» топ арқылы бізбен қарым-қатынас жасайды. Мәскеуде тұратын сатып алушылар мен салауатты өмір салтын таңдағандар бізге фейсбук пен инстаграмда жазады. Сонымен қатар бізде ютубта да арнамыз бар, ол жерде біздің өнімдерімізден әзірлеуге болатын дәмді тағамдардың рецепттерін, сондай-ақ компания туралы видеорепортаждар саламыз.
Сіздердің инстаграмдағы фотоларыңыз өте әдемі. Сіздер оларды өздеріңіз жасайсыздар ма әлде фотографқа тапсырма бересіздер ме?
Барлық фотосуреттерді бізге кәсіби фотографтар жасайды. Біз өз өнімдерімізді өте жақсы көреміз және фотосуреттерді осы салада үлкен тәжірибесі бар адамдар жасауы тиіс деп санаймыз. Міне, сондықтан да олар әдемі және дәмді. Сонымен бірге, біз өзіміздің сатып алушыларымыздың фотосуреттерімен, пікірлерімен және рецепттерімен бөлісіп отырамыз.
Кәсіпкерлікте бәрінен де бұрын шабыттандыратын не нәрсе?
Оны баланың туылуымен немесе бала тәрбиесімен салыстыруға болады деп ойлаймын. Сен күнделікті сол компанияның қасынан да емес, ішінен, өз балаңның ішінен табыласың. «VolkoMolko» құрылғаннан кейін шамамен бір жылдан кейін мен өзім үшін ең маңызды бір нәрсені түсіндім: компания тек өзің дамыған кезде ғана дамиды. Энергияны қайта қалпына келтіру күші соншалықты мол. Сен қаншалықты күш салсаң, ол соншалықты күштірек болады, және өзіңе қайтарымы да соншалықты көбірек болады. Екі үрдіс те (беру мен қайтару) өте мықты жігер береді. Компанияның «Табиғатқа деген махаббатпен. Өзіңе деген махаббатпен» деген ұраны бар. Біз мұны сеземіз, біз онымен бөлісеміз, бұл бізге шабыт береді.
