Бір жылға жетер-жетпес уақыт бұрын Оксана Мәскеуден Coddy бөлімшесін ашуға және Санкт-Петербург, Самара, Казан және Ростов-на-Дону қалаларынан серіктестер тартуға қол жеткізді. Мәскеу бөлімшелерінде 250 бала оқиды. Мектепте үш негізгі бағыт бар. Programming — код жазумен байланысты барлық жұмыстар (сайт, қосымшалар мен ойын жасау). Creative & Art – иллюстратор-бағдарламалардың көмегімен дизайн жасау және бейнетүсірілімдерді өңдеу. Сосын дамыту – ойлау-дизайн, мнемоника, шешендік өнер, қаржылық сауаттылық, Го ойыны. Оған тағы да киберқауіпсіздік пен қосымша онлайн-курстарды қосамыз. Барлығы – 50. Оксана мен Coddy мектебі туралы бизнес-басылымдар мен vc.ru-дан бастап, «Мела», Buro24/7 және Marie Claire-ге дейінгі жылтыр басылымдар жазды.
ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІЛЕР ЖӘНЕ ЖЕКЕ БРЕНД
«Біз барлық әлеуметтік желілерді қолданып көрдік, сосын LinkedIn-ге тоқтадық. Бұл нағыз бізге тән аудитория. Менде бірінші айналымда 29 961 адам бар, бұл адамдар тәжірибе, білім, қызығушылық, отбасылық мәртебе деңгейіндегі адамдар. Бұл адамдар сен қалай қадам жасауды біле бермейтін нәрселерді көрсетеді. Менен бір танысым ғарыштан сәлем жолдай алатын ғарышкердің байланыс деректерін тауып беруімді өтінді. Мен таңғаларлық күйде болдым. Бірінші жауабым: «Оны қалай жасауға болады?» дедім. Танысым: «Бізде осындай идея бар. Сен бізге көмектесе аласың ба?» деді. Мен «тырысып көрейін» деп жауап бердім.
Оксана LinkedIn-ге жазба қалдырды. Екі сағаттан кейін оған «Ресейғарыштың» тікелей телефонын, дәл сол сәтте ғарышта жүрген ұшқыштың әйелінің телефонын, және аздаған уақыт бұрын оралған ұшқыштың телефонын жеке хабарламамен жібереді. Танысы соңғысымен хабарласыпты. Ғарышкер сәлем жолдаған және оны тегін жасаған, ал ол үшін төлену қажет ақшаны балаларға қайырымдылық көмек ретінде аударуды сұраған.
«Бұл идеядан туындаған тылсым оқиға. Бұл LinkedIn. Міне осылайша Coddy мектебі де басталды. 2015 жылдың желтоқсанында біз жоба құру бойынша жұмыс істеуді бастадық. Мен жазба қалдырдым, жазбада жоба қызықты болатын адамдарды маған көрсетуді сұрадым. Біз қазіргі отырған Actis Wunderman (диджитал-агенттік — ред. ескертпесі), жазбаға жауап қатты. Міне, біз енді осындамыз. Агенттік арнайы біздерге арнап сатып әперген компьютерлерде жұмыс істейміз. Ұқсас мысал - IBS, “КРОК”, Glowbyte, “Касперский зертханасы”, Avito, Deloitte компаниялары және басқа да көптеген компаниялар. Олардың барлығы – тамаша, демократияшыл және жеңіл қозғалатын адамдар. Қарапайым альтруистер ғана емес, дұрыс ментальді және тамаша дүниетанымдағы адамдар, Алқаптағы тәрізді (Силиконды алқап – ред. ескертуі). Қалайсың ба? Кеттік, жасап көрейік! Қателіктер болса – түзетеміз. Өмірге де дәл осындай қарым-қатынас жасайды.
Егер Oriflame компаниясы туралы айтатын болсақ, сіздерде әрбір адам – ол жеке бренд. Дұрыс беделді өріс жасау өте маңызды. Адамдардың ортақ нәрсеге алып келетіні, брендтің бір бөлігі және оның өзі бір бөлігі болады. Мен сіздердің бір іс-шараларыңызда болдым. Басында маған өзгеше болып көрінді, бірақ соңына қарай – маған не істегендерін білмеймін – мен сахнаның жанында тұрып қол шапалақтап, секіріп, “Ори-флэйм! Ори-флэйм!” деп айғайладым. Бұл энергетика! Менің қасымда болған адамдардың энергетикасы. Ол соншалықты таза және шынайы болды, бұл ішкі күш болатын. Барлық көшбасшыларға нағыз керектісі».
МИЛЛЕНИАЛДАР ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
«Біздің кезімізде біз аулада жүгіріп ойнайтынбыз, «Ертегіде қонақта» бағдарламасын күтетінбіз деп қанша айтсақ та, бәрі өзгереді. Біз бәріміз де телефонда және планшетте «отырамыз», біз мұндайды тіптен он жыл бұрын да елестете алмағанбыз. Технологиялармен де дәл солай болады. Балалар одан қорықпауы қажет. Ол бағдарламалауды, дизайн жасауды немесе басқа да техникалық ғылымдарды үйрене бастағанда, бала өздігінен өмір сүруге, ЖОО-на түсуге (анау-мынау емес, жақсысына) әлдеқайда дайын бола бастайды. Мұндай бала қатарынан озып шығады.
Біз әрбір бала бағдарлама жасаушы болуы тиіс деп айтып отырған жоқпыз. Біз балалардың логикасын, жүйелеп ойлауын, есте сақтауын, логикалық байланыстар орната білуін және талдау жасай алуын дамытқымыз келеді. Жеңілірек айтсақ, ақылды адам болуға көмектескіміз келеді, тіптен мұндай түсінік жоқ болса да. Әрбір ата-ана өз баласының болашақта тұла болып қалыптасып танылғанын қалайды, міне біздің балалардың ата-аналарында дәл осындай жігер бар. Бұл үлкен компанияларда жұмыс істейтін және не нарық уақыты жауап беретін, не одан асып кететін технологиялық өнімдермен байланысты «ақ жағалылар». Біз балаларға қандай да бір жаңа нәрсені жасап көру мүмкіндігін, ал ата-аналарға балаларын не қызықтыратынын табу мүмкіндігін бергіміз келеді. Мақсатты біле, құралдарды түсіне отырып, балаларды бізден де жақсы өмір сүруге дайындауға болады.
Біз балалардың қалай дамып келе жатқанын көргенде, оларды жаңа деңгейге қалай шығаруға болатындығын түсіндік. Сосын бізде оқығаннан бастап төрт-бес айдан кейін балалар аптасына жеті мыңнан жиырма мыңға дейін ақша таба бастады. Олардың дүниені сезінуі өзгерді, олар әрбір өнімнің артында адамдар тұратынын түсінді, сосын өздерінің кішігірім бизнестерін жасады. Мысалы, біз қыз қуыршақтар тігіп, оны әлеуметтік желілер арқылы сатады, ал басқа бір ұл бала балаларды лонгбордта сырғанауға үйретіп, жеке жаттығулар үшін ақша алады».
КӨШБАСШЫ ДЕГЕНІМІЗ КІМ ЖӘНЕ КӨШБАСШЫ БОЛУҒА БОЛА МА
«10 сантиметр кесіндіні елестетейікші. 70% — бұл өмірлік тәжірибе. Мен мәселелерін өздері шешпейтін көшбасшыларды көрген емеспін. Олардың барлығы да ашық және тамаша жандар. Ол неліктен. Өйткені олар өз өздерін жақсы біледі. Яғни, олар адамдарды да тани алады. Қайдан алуға болады деген ой жоқ, қалай беруге болады, адамдар арасында ымыраға келуді қалай ұйымдастыруға болады деген ой бар. Қалған 30% — жұмыс тәжірибесі, еңбек сүйгіштік, білімге құштарлық пен өзіңді құрбан етуге байланысты келетін күрделі нәрселер. Адамдар өзін құрбандыққа салмайтын кейстерді мен білмеймін. Бұл жеке уақыт, денсаулық (ғажайыптар бола бермейді ғой). Жақсы болар еді, егер сен таңғы бесте тұрып, орманға жүгіріп барып таңғы асыңды ішіп, сағат тоғызда лездемеде отырасың, күні бойы жұмыс істейсің және кешкі тоғызда ұйықтауға жатасың. Сенің балаларың да үздік оқушылар, күйеуің де бәрін түсінеді. Бірақ ондай болмайды ғой.
Энергетка адамдарға түсінікті болуы тиіс. Сен айтқандай, сен қаншалықты көзіне қарайсың – жан-жағыңа немесе төмен қарамайсың. Қаншалықты сөзін бөлмей тыңдай аласың және естисің. Мен қазір жұмыс істеп жүрген «Сбербанк» топ-менеджерлерінің бірі маған: «Оксана, сен үнемі сөзді бөле бересің, сен тыңдауды білмейсің. Сен ренжіме, мен сені ренжіткім келген жоқ. Маған сен өзіңмен осы тұрғыда жұмыс істеуің керек сияқты көрінеді» деді. Алғашқы кезде мен хабарламаларды найза тәрізді қабылдайтынмын, сосын ойландым. Мүмкін оныкі дұрыс шығар? Оны қалай өзгертуге болады? Сөзді бөлмеу қиын. Егер де отырып, одан әрі тыңдасаң, осы қарқынмен керекті ақпарат пайда болады. Біріншіден, егер сөзін бөлсең, сен ол ақпаратты ешқашан ала алмас едің. Екіншіден, үйлесімді оқиға шығады. Сен адамға кідірісте ойлануға мүмкіндік бересің. Ол өзін тыңдап отырғаныңды сезеді де, көбірек ашылатын болады. Үшіншіден, адам одан әрі өзі қозғала бастайтын болады және саған жаңа идеялар, жобалар немесе ойлар әкеледі. Ол адамда да, сенде де синтез пайда болады. Мұндай дағды біртіндеп пайда болады, бірақ алдымен аздап шыдай тұру қажет. Өмір жақсы және жаман дағдылардан тұрады. Өз бойыңда жақсы дағдылар қаншалықты көбірек қалыптастырсаң, сен соншалықты жақсы боласың. Күніне жарты сағат ақылды адамдармен әңгімелес. Бұл дағды қалай сенде қалыптасады, келесісіне көш. Осылайша сен ізденетін боласың, және сені жолдан тайдыру қиын болады».
КЕЛІССӨЗДЕР: ЖИНАҚТАЛҒАН ЕПТІЛІК НЕМЕСЕ КӨП ЖҰМЫС ІСТЕУ
«Менің ойымша, бұл тәжірибе және өзіңе деген сенімділік. «Ешқашан да жалғыз тамақтанба» деген жақсы кітапша бар. Мен оны шамамен 40-беттен бастап оқуға кеңес беремін (күледі). Мағынасы неде – егер де сен қандай да бір адам саған бір нәрсе жасап бергенін қаласаң, өзің сол адамның не қалайтынын анықта. Бұл эмпатияның негізі. Компанияның күш-қуатының қажеттілігін және міндеттерін түсін, сосын өзіңнің бизнесің немесе жобаң арқылы оларға сен қалай көмектесе алатыныңды ойла. Екі сағат кездесу өткізуге болады, бірақ 30 минуттан бір сағатқа дейінгі уақытты ұстанған дұрыс. JWT агенттігінде MasterCard жобасында осы тәжірибені қолдана отырып, жарты жыл ішінде 450 әріптес (сыйлық бренд) тарту керек болғанда, мен бұл жоспарды артығымен 200%-ға орындадым.
Келіссөздерде уақыттың 90%-ында сен өзің туралы айтпайсың. Сен өмір, мақсатың мен бәсекелестерің туралы, оларда не болып жатқандығы жайында айтасың. Және ең соңында сен: «Сіз қаладыңыз ғой. Міне сол қыздың телефоны, ол сізге бәрін жасап береді» дегенді естисің.
Іскерлік әлем, сонымен қатар, бейресми түрде де құрылады. Бүкіл бизнес – бұл адамдар. Үлкен әлеммен қарым-қатынас жасай алатын, құрмет көрсете алатын, қызығушылық тудыра алатын адамдар, олар әлемді жаулайды. Мен қаншама жақсы басшыларды білемін, олар коммуникаторлар. Тамаша қарым-қатынас жасай алатын адамдардың қасында болу да өте жайлы, жаныңа жағымды».
